HOVO 2007: Schopenhauer of de mythe van de vrije keuze




Zojuist de aanbiedingstekst aangeleverd voor de HOVO-cursus in Rotterdam, januari 2007. Wie durft?


De mens is een kiezend wezen. Niet alleen maken we elke dag talloze kleine bewuste en onbewuste keuzes, we trachten ons leven in te richten door middel van keuzes. Maar tot hoever gaat deze vrijheid van keuze? Hebben we ons eigen bestaan gekozen? Hoe is de keuze op existentieel niveau te begrijpen? Talloze filosofen hebben de mens beschreven als een wezen met een vrije wil, verantwoordelijk voor zijn eigen keuzes. Ongetwijfeld is de Kant de vader van deze filosofen die zich niet zelden door een sterk ethische agenda laten leiden. Maar Arthur Schopenhauer was uitermate pessimistisch over de mogelijkheden van de mens om zijn eigen keuzes te maken. Zijn visie op de vrije wil is ongeëvenaard in het westerse denken. Hij veegt de vloer aan met Kant, maar tegelijkertijd heeft geen enkel ander filosoof hem zo sterk beïnvloed. In het college staat Schopenhauer centraal en zijn kritiek op Kant vanuit de vraag naar reikwijdte van de menselijke keuzevrijheid. Elke week wordt de problematiek besproken aan de hand van een te lezen tekstgedeelte uit Schopenhauers magistrale hoofdwerk Die Welt als Wille und Vorstellung. U kunt zelf bepalen of u de tekst in het Duits leest of in de Nederlandse vertaling.